Mỗi năm cứ đến dịp làng mở hội hoặc
ngày đại lễ có định kỳ, các quan lão tụ hội ở chùa hay nơi công quán
hay một đương cai, làng đem cờ quạt với phường bát âm đến rước ra
đình. Những làng trù phú thường sắm đủ võng lọng rước lão, lão 100
tuổi đi võng điều che bốn lọng xanh, lão 90 tuổi đi võng điều hai lọng
xanh, lão 80 tuổi vọng xanh (đòn cong) một lọng, lão 70 võng xanh
(đòn ống) một lọng. Trai tráng cầm cờ khiêng võng đều nón dấu áo nẹp.
Đám rước rất trọng thể. Tại đình làng, nơi giữa thiết
lập bàn thờ tiên lão, các quan lão ngồi hai gian bên theo thứ bậc
tuổi, có làng yến cả lão bà thì gian trái lão ông ngồi, gian bên phải
lão bà ngồi. Tuỳ theo lệ làng, có nơi lão
90 tuổi hoặc lớn hơn nữa ngồi một mình chiếu nhất, có nơi chưa đến 60
tuổi đã là bậc cao niên nhất, cũng ngồi một mình chiếu nhất. Tế lão cũng đủ nghi thức như
tế thần, ba tuần rượu với văn tế tiên lão, văn chúc thọ quan lão, có
ban tư văn hành lễ, phường bát âm tấu nhạc. Lúc tế, quan lão ngồi trước
những mâm cỗ đặt giữa chiếu, chỉ uống rượu suông không ăn, là thủ ý
trang nhã, trịnh trọng đối với dân làng, ngồi chứng kiến cuộc lễ diễn
hành và chăm chú nghe văn tế, văn chúc thọ. Những mâm cỗ kia sẽ được
mang đến từng nhà biếu các cụ. Cỗ yến lão thường là rất
thịnh hậu cả về phẩm lẫn lượng, có nơi mỗi cỗ hai bánh dày, hai bánh
chưng với những món giò, nem và nhiều thứ bánh khác làm rất công phu. Chiếu nhất, một cụ ngồi thì
được biếu cả một cỗ gọi là cỗ một, chiếu nhì, hai cụ ngồi là cỗ đôi
thì được biếu mỗi cụ một nửa cỗ, những cỗ dưới là đồng hạng cứ bốn cụ
một cỗ. Từ ngàn xưa, những khi có
việc làng, không hề có bóng phụ nữ nơi đình trung. Ngày yến, sự hiện
diện của các lão bà đem lại cho dân làng một cảm giác đặc biệt vui vể
đầm ấm. Mỹ tục yến lão là do đạo hiếu
mà ra, một đặc tính dân tộc, có ý nghĩa rất trọng hậu, trẻ vui đạo
trẻ, già vui tuổi già, trái ngược hẳn với cái thảm cảnh ở mấy nước văn
minh cường thịnh cứ đến tuổi già là bị liệt vào hạng người vô dụng,
ăn hại xã hội, con cháu ít chăm nom, người đời lạnh nhạt. Lúc vãn niên, tóc bạc da mồi,
với cuộc sống buồn tẻ nơi thôn dã năm tháng trôi, các cụ hẳn cũng cảm
thấy sung sướng đã được cả làng tỏ tình quý trọng, quý trọng rất mực
trong cuộc rước đón những buổi yến ẩm, con cháu các cụ thì được hãnh
diện là gia đình có phúc mới được tuổi thọ, cho nên nhiều nhà, dù ngèo
cũng ráng may sắm cho ông bà đi dự yến. Cụ thì mũ ni nhung đen, áo
vóc đại hồng, cụ thì khăn nhiễu tam giang, giầy văn hài, cụ thì áo
đoạn huyền quần lụa bạch, có những cụ nhà bần hàn, quanh năm quần nâu
áo vải lúc này cũng quần chúc bâu, áo the thâm, áo láng chéo go, dép
mới thay quai... Y phục tuỳ hoàn cảnh mỗi nhà, không có lệ định nào,
chỉ trừ màu vàng của nhà vua, quan dân đều không được mặc Trước ngực, dưới vòng dây thao quàng cổ là túi gấm màu lam, màu huyền đựng trầu, thuốc, cối, chày... Đám rước quan lão, y phục màu
sắc như vậy với võng lọng cờ quạt, vừa gợi cảm. Những nhà từ mấy đời
không hề có ông cha được dự, không khỏi bùi ngùi tiếc thương người đã
khuất, không khỏi thèm muốn ước mong cho gia đình đời nay và đời sau.
Nguồn: ST & Tổng hợp từ Internet: Lệ Chi (XemTuong.net)