Tại
Trung Quốc, bà Hillary Clinton là nhân vật không xa lạ. Bà có thời gian
dài tiếp xúc với quốc gia đông dân nhất thế giới khi còn là đệ nhất phu
nhân Mỹ. Năm 1995, Clinton có bài phát biểu sôi nổi về vấn đề nhân quyền tại
Hội nghị về nữ giới do Liên Hợp Quốc tổ chức ở Bắc Kinh. Bà tuyên bố
“các quyền của phụ nữ cũng là nhân quyền”. 14 năm sau, khi trở thành nữ ngoại trưởng Mỹ, bà Clinton tự hào khi đề cập về bài phát biểu năm xưa trong cuốn Biên niên Bộ Ngoại giao.
Đối với Clinton, sự kiện lần đó khiến bà có "ấn tượng tiêu cực" về
Trung Quốc khi họ tỏ thái độ bực bội trước lời phát biểu của bà. Tờ Thời báo Hoàn cầu từng đăng xã luận cho rằng Clinton "không được chào đón ở Trung Quốc" vào đêm trước khi bà tới Bắc Kinh để tham dự một cuộc họp. Trong một bài báo đặc biệt viết về chuyến thăm Trung Quốc lần đầu tiên của Clinton trong vai trò ngoại trưởng Mỹ, tờ Thời báo Hoàn cầu viết rằng, người dùng Internet Trung Quốc coi ứng viên đảng Dân chủ là chính trị gia Mỹ “đáng ghét nhất”. Truyền thông nhà nước Trung Quốc từng mô tả Clinton là một phụ nữ “tự
cao, không nhã nhặn” và chế nhạo kiểu tóc cùng phong cách ăn mặc của
bà. Sima Nan, một bình luận viên truyền hình được ví như Bill O'Reilly
của Trung Quốc, còn công khai gọi Clinton là "bà già điên". Tờ China Daily, nhật báo nhà nước Trung Quốc, từng đả kích
bà Clinton bằng cách viết: “Clinton luôn nói giọng cực đoan mà không bao
giờ quan tâm tới câu trả lời bà nhận được”. Tờ này tin rằng ông John Kerry, đương kim ngoại trưởng Mỹ, chứ không
phải bà Clinton, mới “hiểu được bản chất thực sự của thế giới trong thế
kỷ 21”. Gần đây nhất, một cuộc thăm dò trực tuyến do Thời báo Hoàn cầu
thực hiện hồi tháng 3 cho thấy 54% người Trung Quốc thích bầu cho tỷ
phú Donald Trump hơn là bà Clinton. Vậy lý do nào khiến Trung Quốc không
ưa và sợ cựu ngoại trưởng Mỹ tới vậy? Truyền thông nhà nước Trung Quốc từng gọi tỷ phú Trump - ứng viên có
thể trở thành đối thủ cuối cùng của bà Clinton trong cuộc đua vào Nhà
Trắng - là một chú hề “to mồm” và “sỗ sàng” đồng thời là "cơn ác mộng
tồi tệ nhất" của đảng Cộng hòa. Nhưng trong khi Trump dễ dàng là chủ đề giễu cợt tại Bắc Kinh,
Clinton có thể khiến giới lãnh đạo Trung Quốc phải dè chừng nếu bà trở
thành tổng thống thứ 45 của Mỹ. James Mann, tác giả của nhiều cuốn sách về chính sách đối ngoại Trung
Quốc và Mỹ, nhận xét, Trung Quốc không ưa Clinton vì hành động theo
thiên hướng của một luật sư, thể hiện qua các quy tắc, kinh nghiệm làm
việc với Bắc Kinh suốt hàng thập kỷ cùng sự hiểu biết tường tận của bà
về chính sách đối ngoại. Tất cả điều này khiến cựu ngoại trưởng là thách thức đáng gờm hơn mọi
ứng viên tổng thống Mỹ khác. “Hillary, bà ấy có cá tính và hiểu chuyện.
Trung Quốc cảm thấy khó khăn khi phải đối diện với một luật sư”, CNN dẫn lời ông Mann nhận xét. Theo ông, bản năng của một luật sư là thiết lập các quy tắc. “Bà ấy
không chấp nhận việc coi Trung Quốc là trường hợp đặc biệt mà các nước
cần đối xử khác”, ông Mann nhấn mạnh. Clinton cũng không bao giờ bỏ qua cơ hội công kích Trung Quốc khi tới
thăm nước thứ 3, ví dụ như cáo buộc Bắc Kinh thực hiện "chủ nghĩa thực
dân mới" khi bà công du châu Phi. Tại Diễn đàn ASEAN về vấn đề Biển Đông năm 2010, bà Clinton nhấn
mạnh, Washington không tham gia vào vấn đề tranh chấp chủ quyền, nhưng
khẳng định Mỹ có lợi ích tại Biển Đông gồm lợi ích quốc gia trong vấn đề
tự do hàng hải, cách tiếp cận mở trước các vấn đề chung về hàng hải ở
châu Á và tôn trọng luật pháp quốc tế ở Biển Đông. Ngoại trưởng Mỹ khi đó nhấn mạnh, “đường 9 đoạn” nuốt gần trọn Biển Đông mà Trung Quốc vẽ ra là tuyên bố “bất hợp pháp”. Khi nghe bà Clinton phát biểu, Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết
Trì lúc bấy giờ nóng mặt và tỏ thái độ giận dữ tới mức vùng vằng rời
diễn đàn. Ông này tỏ thái độ lỗ mãng khi nói rằng: “Trung Quốc là một
nước lớn và các nước khác đều nhỏ. Đó là sự thật”. Theo Diplomat, các nhận định của cựu ngoại trưởng Mỹ về Biển
Đông đã tạo tiền đề để vấn đề này liên tục được đề cập tại mỗi cuộc họp
ASEAN những năm qua. Trung Quốc từng nhiều lần lớn tiếng nói rằng Diễn đàn ASEAN không phải là nơi thích hợp để bàn về tranh chấp Biển Đông. Lập trường cứng rắn của bà về Biển Đông khiến nhiều nhà phân tích
Trung Quốc kết luận, Clinton chứ không phải ông Obama là “chủ mưu” sau
“sự can thiệp” của Mỹ ở Biển Đông. Trong bài viết về chính sách đối ngoại của Mỹ America’s Pacific Century (Tạm
dịch: Thế kỷ Thái Bình Dương của nước Mỹ) năm 2011, bà Clinton vạch rõ
phần khung của chiến lược tái cần bằng và thể hiện sự quan tâm đối với
khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Bắc Kinh cho rằng đây là một nước cờ khó ưa nhằm “kìm hãm” bước tiến
Trung Quốc. Từ đó, Bắc Kinh đặc biệt lưu tâm tới nhân vật được coi là
"kiến trúc sư" của chiến lược tái cân bằng. Sự ngờ vực sâu sắc đã tồn tại trong mối quan hệ Mỹ - Trung nhiều năm.
Do đó, mọi ứng viên tổng thống, dù ở đảng Dân chủ hay Cộng hòa đều tỏ
thái độ cứng rắn đối với Bắc Kinh. Ví dụ, ứng viên Trump từng tuyên bố sẽ đánh thuế 45% với hàng hóa
Trung Quốc nếu trở thành tổng thống Mỹ hay sẽ dùng thương mại làm vũ khí
để chống lại Bắc Kinh trước các tuyên bố chủ quyền phi lý ở Biển Đông
và thậm chí ông không loại trừ khả năng dẫn tới chiến tranh. Trung Quốc không quá quan tâm tới tuyên bố của bất kỳ ứng viên tổng
thống Mỹ nào, nhưng nước này đặc biệt coi Clinton là cái gai trong mắt
bởi bà có khả năng đẩy mạnh chiến dịch “cản trở” Trung Quốc. Rõ ràng Bắc Kinh biết chính xác những gì họ sẽ nhận nếu bà Clinton trở thành tổng thống Mỹ. Cựu ngoại trưởng Clinton ngày 6/4 tuyên bố nếu trở thành tổng thống
Mỹ, bà sẽ cứng rắn với các lãnh đạo Trung Quốc trong những vấn đề như
tấn công mạng hay thương mại. “Trung Quốc phá giá bất hợp pháp hàng hóa ở thị trường của chúng ta,
đánh cắp bí mật thương mại, chơi trò phá giá đồng tiền, sử dụng chính
sách không công bằng, bệnh vực doanh nghiệp Trung Quốc và phân biệt đối
xử với doanh nghiệp Mỹ”, AFP dẫn phát biểu của ứng viên đảng Dân chủ trong buổi nói chuyện với các công nhân ở bang Pennsylvania. Clinton cho biết kinh nghiệm mà bà có khi ở cương vị ngoại trưởng có thể giúp bà đối phó với Trung Quốc. “Tôi sẽ đi đến cùng với các lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc về những
vấn đề nóng nhất mà chúng ta đang đối mặt như tấn công mạng, biến đổi
khí hậu, thương mại...”, bà nói và cho rằng, Trung Quốc là nước" lạm
dụng thương mại toàn cầu" đáng sợ nhất. Theo nữ chính trị gia 69 tuổi, tổng thống tiếp theo của nước Mỹ phải
biết Bắc Kinh đang chơi trò gì và làm cách nào để chặn họ lại. “Tôi biết phải làm như thế nào với Trung Quốc và họ biết rằng nếu tôi
làm tổng thống Mỹ, họ sẽ phải chơi đúng luật”, bà Clinton nhấn mạnh. Hillary Rodham Clinton (68 tuổi) là cựu ngoại trưởng Mỹ từ năm 2009
đến 2013. Trước đó, bà từng là thượng nghị sĩ, đại diện cho tiểu bang
New York từ năm 2001 đến 2009. Bà kết hôn với cựu tổng thống Bill Clinton và trở thành đệ nhất phu
nhân từ năm 1993 đến 2001. Năm 2006, bà đứng ở vị trí thứ 18 trong danh
sách 100 phụ nữ quyền lực nhất thế giới do tạp chí Forbes bình chọn. Hillary Clinton sở hữu nhiều cái nhất trên chính trường: đệ nhất phu
nhân đầu tiên của nước Mỹ được bầu vào thượng viện hay ngoại trưởng công
du nhiều quốc gia nhất trong lịch sử nước Mỹ. Tháng 4/2015, bà Clinton chính thức ứng cử tổng thống Mỹ. Nếu giành
chiến thắng trong cuộc bầu cử vào cuối năm 2016, Clinton sẽ trở thành nữ
tổng thống đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ."Chính trị gia Mỹ đáng ghét nhất"
Hành xử như một luật sư
Lập trường cứng rắn về Biển Đông
Nguồn: ST & Tổng hợp từ Internet: Minh Tuyết (XemTuong.net)