Văn hóa cát tường có
nguồn gốc từ rất lâu đời, ý thức cát tường theo đuổi cái đẹp, sự mưu cầu hạnh
phúc, bình an nảy sinh từ dự cảm bất an của người cổ xưa đối với cuộc sống. Vì
vậy người xưa đã dùng các ký hiệu có liên quan đến cuộc sống làm vật ký gửi tinh
thần, có thể nói nói, vật cát tường sớm nhất là thần bảo vệ. Phạm vi tác dụng của nó kéo dài từ thế giới hiện thực
mà chúng ta đang sống đến thế giới tâm linh. Ý nghĩa của nó vươn xa từ sự mong
muốn giản đơn về nguyện vọng tốt đẹp, thăng hoa đến các văn hóa dự báo: vận
may, hạnh phúc, thường thọ, phát tài, tiến chức, con cháu đầy nhà… từ đó cấu
thành nên bản sắc văn hóa cát tường riêng trong nền văn hóa dân tộc. Mong muốn hướng tới những điều may mắn và tốt đẹp là
chủ đề vĩnh hằng của văn hóa cát tường. Từ ý nghĩa của “cát tường” cũng có thể
thể hiện đầy đủ điểm này. Chữ “cát” là chỉ điều tốt lành; chữ “tuờng” là biểu
đạt cho sự may mắn. “Cát” là chỉ tính chất của sự việc, “tường” là điềm báo.
Điềm báo là sự tượng trưng để trở thành sự thực. Những điều này đều biểu thị ra
là kiểu điềm báo trước, là tượng trưng cho sự mong mỏi của con người với tương
lai, là sự hướng tới cái đẹp. Linh vật cát tường Long, lân, quy, phượng hàng nghìn năm nay đã trở thành
bốn linh vật cát tường vĩnh hằng trong cuộc sống của nhân dân ta. Lân chỉ con
kỳ lân, long (rồng) là tượng trưng của dân tộc ta, cho nên mới có cách nói “con
rồng cháu tiên”, phượng chỉ phượng hoàng, là vua của các loài chim. Long, lân,
phượng đều là động vật hư cấu do phương thức tư duy của con người tạo ra. Quy
(rùa), con vật tượng trưng cho sự tôn quý, an nhàn, trường thọ cũng là một
trong số các linh vật được mọi người quan tâm. Động vật cát tường Một số loài chim, cá, rắn và thú được coi là động vật
mang ý nghĩa cát tường, ví dụ như chim hạc, chim khách, chim uyên ương, chim bồ
câu; các loài thú như sư tử, hươu, hổ, ngựa, voi, linh miêu, các loại cá như cá
chép, cá heo… đều là động vật may mắn. Một số kết hợp với nhau cũng có thể biểu
thị sự may mắn như rùa hạc hợp nhất sẽ cấu thành một tề linh rùa hạc, tượng
trưng cho sự trường thọ, cát tường. Thực vật cát tường Một số loài thực vật được mọi người tin là có ý nghĩa
may mắn, cát tường. Khi biểu thị ý nghĩa cát tường, phần lớn chúng cấu thành
dựa vào sự tổ hợp. Người xưa phần lớn lấy tùng, cúc, trúc, mai để biểu đạt cho
sự cát tường, người sau lại dùng trúc, hoa trường xuân, bí đỏ… để ngụ ý. Hoa
hòe tượng trưng cho sự trường thọ, cây đậu đỏ tượng trưng cho sự tưởng niệm,
cây dẻ tượng trưng cho sự tự lập, cây lựu tượng trưng cho sự đông con nhiều
phúc, cây quất tượng trưng cho đại cát, cây phật thủ tượng trưng cho hạnh phúc,
cây phù dung tượng trưng cho vinh hoa phú quý… 12 con vật cát tường 12 con vật trong dân gian đều được coi là có ý nghĩa
đặc biệt. Chuột, trâu, hổ, mèo (thỏ), rồng, rắn, ngựa, dê, khỉ, gà, chó, lợn,
tất cả đều là những con vật may mắn. Ví dụ con dê là con vật biểu trưng cho sự
nho nhã, ôn hòa, nhẹ nhành, giàu tình cảm, từ xưa đã là người bạn thân thiết
với con người, được conngười yêu quý. Đây cũng là con vật tượng trưng cho điều
may mắn, tốt đẹp. Khỉ là động vật gần gũi với loài người nhất trong giới
tự nhiên. Con người có tình cảm thân thiết đặc biệt với loài khỉ, bởi vì con
khỉ và tước vị (hầu) là đồng âm với nhau. Khỉ đã trở thành con vật may mắn
tượng trưng cho sự thăng tiến trên con đường sự nghiệp. Ngôn ngữ cát tường Ngôn ngữ là công cụ giao tiếp giữa người với người,
ngôn ngữ cát tường được biểu hiện qua những lời chúc phát tài, sống lâu trăm
tuổi, khai môn đại cát, vạn sự như ý, song hỷ lâm môn, vinh hoa phú quý… Tất cả đều là ngôn ngữ mang tính may mắn, phản ánh tư
tưởng mưu cầu hạnh phúc của con người. Ngôn ngữ cát tường mang tính chúc tụng
trong những hoàn cảnh nhất định, vì vậy cần phải vận dụng được nó một cách phù
hợp trong những trường hợp cụ thể, nếu không sẽ gây nên sự phản tác dụng. Ví dụ
khi đón năm mới, mọi người nên chúc nhau “cung hỷ phát tài”, “vạn sự như ý”.
Khi chúc thọ, phải có ý “phúc như Đông hải, thọ tựa Nam sơn”, khi mở cửa hàng
phải chúc “thuận buồm xuôi gió”, “phát tài phát lộc”… Văn tự cát tường Là để chỉ những hàm ý cát tường cơ bản hoặc hàm ý mở
rộng trong câu chữ. Một số câu chữ có ý mở rộng trong câu chữ. Một số chữ có ý
nghĩa cát tường nhất định, ví dụ như chũ “phúc”, chữ “thọ”, chữ “quý quý”, chữ
“khang”… Chữ “phúc” là chữ có ý nghĩa tốt đẹp nhất từ xưa đến nay, ý nghĩa cát
tường phong phú nhất, tập trung nhất và điển hình nhất. Văn hóa cát tường trong
phong thủy Vạn vật hài hòa và có sự linh nghiệm, con người sống
trong trời đất, nếu việc dữ có thể dự đoán trước, nếu cuộc sống của mọi người
đều khỏe mạnh, đầy đủ thì tất sẽ vui vẻ, hạnh phúc; còn cuộc sống mà đau yếu,
nghèo khổ tất sẽ ưu phiền. Văn hóa cát tường trải qua hàng nghìn năm đã đúc kết
được thành quả to lớn, để lại cho chúng ta nhiều giai thoại đẹp mà giàu triết
lý của rất nhiều các dân tộc có truyền thống đặc sắc: Các chữ cát tường như
Phúc, Lộc, Thọ, 12 con giáp và con rồng may mắn, các con thú như sư tử, nghê,
cóc, tỳ hưu… các vật cát tường như tháp Văn Xương, hồ lô, khánh, chuông gió… Mặc dù ngày nay có rất nhiều người con văn hóa cát
tường là mê tín, nhưng đó là do học chỉ nhìn nhận được bề ngoài của nó. Thực
chất, văn hóa cát tường mà tổ tiên truyền lại ẩn chứa một trí tuệ vô cùng sâu
sắc, được ứng dụng cho đến tận ngày nay, điều đó khẳng định văn hóa cát tường
của tổ tiên là sự ứng dụng hoàn toàn đúng đắn.
Nguồn: ST & Tổng hợp từ Internet: Đoan Trang(XemTuong.net)